Thẻ vàng IUU của EU đã khiến cho XK hải sản của Việt Nam sang thị trường này sụt giảm liên tục từ từ năm 2018 đến nay. Năm 2020, XK sang  EU bị tác động kép bởi dịch Covid -19, thẻ vàng IUU và Brexit, khiến cho giá trị XK hải sản sang thị trường này trong 9 tháng đầu năm tiếp tục giảm 13% so với cùng kỳ năm trước.

XK thủy hải sản sang EU liên tục giảm và kể từ năm 2019 thị trường này đã rớt xuống vị trí thứ 4 trong các thị trường NK thủy sản Việt Nam, sau Mỹ, Nhật Bản và Trung Quốc. Tuy nhiên, EU vẫn là thị trường lớn có tính định hướng và chi phối, là đối tác quan trọng của thủy sản Việt Nam.

Vì vậy, giữ vững thị trường EU là việc quan trọng mà VASEP và cộng đồng DN thủy – hải sản Việt Nam nỗ lực trong những năm qua, đặc biệt từ sau khi EU cảnh báo thẻ vàng IUU đối với hải sản Việt Nam.

Hơn 3 năm, từ khi VASEP khởi động chương trình “Doanh nghiệp Hải sản Cam kết Chống Khai thác IUU” ngày 25/9/2017, với sự tham gia của 62 nhà máy, Ủy ban hải sản VASEP, Ban Điều hành IUU VASEP và cộng đồng DN đã tích cực tham gia hoạt động chống khai khai thác IUU theo 4 nhóm hoạt động chính:

(1) Cam kết chống khai thác IUU

(2) Đề xuất, góp ý xây dựng các văn bản pháp lý liên quan

(3) Hợp tác với các bên và quan hệ quốc tế

(4) Truyền thông

Với cam kết chung tay và đồng hành cùng với Bộ NN và PTNT, các cơ quan quản lý nhà nước trong chương trình chống khai thác IUU, sau khi tham gia góp ý cho việc hoàn thiện khung pháp lý theo yêu cầu của EU (Luật Thủy sản 2017, các Nghị định, Thông tư dưới Luật), năm 2020, VASEP tiếp tục đóng góp cho việc sửa đổi bổ sung Thông tư 21/2018 và các văn bản liên quan đến quy định ghi, nộp báo cáo, nhật ký khai thác thủy sản; công bố cảng cá chỉ định xác nhận nguồn gốc thủy sản từ khai thác; danh sách tàu cá khai thác thủy sản bất hợp pháp; xác nhận nguyên liệu, chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác.

Ngoài các chương trình hội nghị, hội thảo do VASEP tổ chức để tuyên truyền, truyền thông cho Doanh nghiệp hải sản về các quy định IUU, quy trình thực hiện các thủ tục hồ sơ xác nhận, chứng nhận thủy sản khai thác hợp pháp, VASEP đã phối hợp với Tổng cục Thủy sản và Tổ chức Lao động Quốc tế tại Việt Nam tổ chức các khóa đào tạo về Lao động trẻ em, thực hiện quy định IUU.

Những nỗ lực của VASEP và cộng đồng doanh nghiệp hải sản trong thời gian qua đã được Bộ NN và PTNT ghi nhận, được EC tin tưởng và thường xuyên trao đổi, chia sẻ thông tin.

Đặc biệt hoạt động truyền thông của VASEP trong năm 2020 đã được đánh giá cao vì định hướng tới cộng đồng ngư dân nhiều hơn, truyền thông chủ đề cụ thể hơn. Ngoài thông tin thường xuyên trên các kênh truyền thông của VASEP như website, bản tin, facebook, năm 2020, VASEP đã chủ trì, phối hợp với Tổng cục Thủy sản và Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO VN) xây dựng 02 clip tuyên truyền (song ngữ Anh-Việt) cho chủ tàu cá & ngư dân:

(1) Các quy định chủ tàu cá và ngư dân cần ghi nhớ trước khi ra khơi và cập cảng;

http://vasep.com.vn/1565/Video/No-luc-go-the-vang-IUU.htm

(2) Các quy định, nội dung chủ tàu & ngư dân cần lưu ý về LĐ chưa thành niên trong khai thác hải sản.

(http://vasep.com.vn/Video/1565_61350/Video-Cac-quy-dinh-noi-dung-chu-tau-ngu-dan-can-luu-y-ve-LD-chua-thanh-nien-trong-khai-thac-hai-san.htm)

Hai clip này đã nhận được sự ủng hộ của đông đảo Lãnh đạo các Bộ, Tỉnh và được đăng tải trên các kênh truyền thông TW (VTV1, Truyền hình Quốc hội, Truyền hình CAND, VoV…), đông đảo các Báo và đặc biệt hầu hết các báo-đài địa phương của 28 tỉnh ven biển.

Đồng thời, VASEP chủ trì, phối hợp cùng TCTS, ILO VN và VCCI sản xuất và phát hành các Tờ rơi tuyên truyền cho Ngư dân, thuyền trưởng, DN về «Lao động trẻ em» và «IUU»:

Tờ rơi 1: Các quy định, nội dung chủ tàu cá và ngư dân cần lưu ý về lao động chưa thành niên trong khai thác hải sản.

Tờ rơi 2: Những yêu cầu về IUU mà chủ tàu cá và ngư dân khi ra khơi cần ghi nhớ thực hiện (tái bản).

Tờ rơi 3: Lao động trẻ em là gì.

Tờ rơi 4: Các trách nhiệm chính của DN khi sử dụng người lao động dưới 18 tuổi theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Với quyết tâm tháo gỡ thẻ vàng IUU và hướng tới phát triển nghề cá bền vững, giữ vững thị trường trọng điểm EU với mục tiêu XK thuỷ hải sản ít nhất 1,4 tỷ USD/năm, VASEP và cộng đồng doanh nghiệp hải sản cam kết sẽ tiếp tục chung tay cùng Bộ NN và PTNT, các cơ quan quản lý và bà con ngư dân trong chương trình chống khai thác IUU. Chúng tôi khẳng định sẽ kiên định với cam kết “Nói không với thủy sản khai thác IUU: Không thu mua, không nhập khẩu, không vận chuyển, không chế biến và không xuất khẩu thủy sản khai thác IUU sang bất cứ thị trường nào”.

Nguồn: copy